Η χρήση των Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων στην εκφύλιση των Σπονδυλικών Διαρθρώσεων (Facet Symdrome)

Η χρήση των Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων στην εκφύλιση των Σπονδυλικών Διαρθρώσεων (Facet Symdrome)

Εισαγωγή

 

Η Οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής διάρθρωσης (Facet  Syndrome)  θεωρείται ότι είναι μια από τις πλέον συχνές και σοβαρές αιτίες για τη δημιουργία-πρόκληση οσφυαλγίας εκφυλιστικής αιτιολογίας.

Η θεραπεία για την αντιμετώπιση αυτού του συνδρόμου περιλαμβάνει τη Φυσικοθεραπεία, τις  ενδο-αρθρικές εγχύσεις φαρμάκων, τη  καυτηρίαση-θερμοπηξία των νευρικών κλάδων της σπονδυλικής διάρθρωσης δια των Ραδιοσυχνοτήτων (R.F)  καθώς και τη χειρουργική επέμβαση.

Η Αναγεννητική Ιατρική (Tissue Engineering)  δίνει υποσχέσεις για θεραπεία διαφόρων μυοσκελετικών ανωμαλιών-προβλημάτων.

Τα Μεσεγχυματικά Βλαστοκύτταρα (MSCs) έχουν πολυδύναμα χαρακτηριστικά και μπορούν να διαφοροποιηθούν σε διάφορους ιστούς, περιλαμβανομένου και του αρθρικού χόνδρου.

Οι σπονδυλικές διαρθρώσεις  (Facet joints) είναι υμενικές αρθρικές συνδέσεις μεταξύ δύο παρακείμενων σπονδύλων και καλύπτουν όλη την έκταση από τον αυχένα μέχρι και την οσφυϊκή περιοχή της σπονδυλικής στήλης.  Δύο σπονδυλικές διαρθρώσεις βρίσκονται στην οπίσθια-πλάγια περιοχή κάθε κινητικού επιπέδου.  Η σπονδυλική διάρθρωση σχηματίζεται από δύο αρθρικές αποφύσεις, τη κατώτερη αρθρική απόφυση του εγγύς σπονδύλου και την ανώτερη αρθρική απόφυση του περιφερικού σπονδύλου.

Οι αρθρικές αποφύσεις καλύπτονται από υαλώδη χόνδρο και περιβάλλονται από υμένα και αρθρικό θύλακα, που επιτρέπει τη κίνηση με μικρή τριβή όπως γίνεται σε όλες τις υμενικές αρθρώσεις (γόνατα, ισχία, ώμοι  κλπ.).

Φυσιολογική σπονδυλική διάρθρωση(facet) Οσφυϊκής Μοίρας Σπ. Στήλης

 

Οσφυϊκές  Σπονδυλικές  Διαρθρώσεις (Facets)  και  Βλαστοκύτταρα (Stem  Cells)

Μπορεί  τα Βλαστοκύτταρα  να έχουν επίδραση στο πόνο που προέρχεται από τις σπονδυλικές διαρθρώσεις;

Η απάντηση είναι πως αυτό εξαρτάται από το αν η άρθρωση έχει φθαρεί  λόγω τραυματισμού, γεγονός που συμβαίνει συχνά στις σπονδυλικές αρθρώσεις των αυχενικών σπονδύλων και τότε μπορούμε να δούμε συχνά καλά αποτελέσματα.

Ωστόσο  ο οσφυϊκός πόνος που προέρχεται από τις οσφυϊκές σπονδυλικές  διαρθρώσεις, οφείλεται βασικά στην εκφύλιση αυτών και στις υφιστάμενες  για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα δυνάμεις τριβής  που έχουν προκαλέσει  τη φθορά.

Εκφυλισμένη σπονδυλική διάρθρωση Οσφυϊκής Μοίρας Σπ. Στήλης

 

Εικόνα α,β: Άξονική τομογραφία οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης. Μετωπιαία και οβελιαία (πλαγία)  λήψη. Τα βέλη δείχνουν τις σπονδυλικές διαρθρώσεις οι οποίες έχουν υποστεί σημαντική φθορά λόγω της εκφύλισης του χόνδρου των. Στην οβελιαία λήψη παρατηρείται επίσης και εκφύλιση των μεσοσπονδυλίων δίσκων.

 

Σε άτομα που έχουν φυσιολογική οσφυϊκή λόρδωση, τα φορτία του σώματος και της υπερκείμενης σπονδυλικής στήλης ισοκανατέμονται κατά φυσιολογικό τρόπο μεταξύ του σπονδυλικού σώματος που είναι μπροστά και αφορά το Mεσοσπονδύλιο Δίσκο (Μ.Δ.) και των σπονδυλικών διαρθρώσεων που είναι πίσω.

Οι σπονδυλικές διαρθρώσεις ευρίσκονται στο πίσω μέρος των σπονδύλων και συμβάλλουν στη  μεταξύ τους σύνδεση, στη σταθερότητα και  στην ομαλή κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης επί  φυσιολογικής οσφυϊκής λόρδωσης.

Όταν όμως η οσφυϊκή λόρδωση είναι αυξημένη για διάφορους λόγους, τότε μεγαλώνει η φόρτιση των σπονδυλικών διαρθρώσεων και αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη φθορά των αρθρικών επιφανειών και των περιβαλλόντων μαλακών μορίων (αρθρικού θύλακα  και συνδέσμων).

Σε αυτές τις περιπτώσεις, πολύ συχνά γίνονται εγχύσεις τοπικών αναισθητικών και στεροειδών (κορτιζόνης) στις σπονδυλικές διαρθρώσεις (Facets).  Τα αποτελέσματα  είναι συνήθως  ικανοποιητικά για ένα εξάμηνο περίπου και μετά επανέρχεται ο πόνος.

Εικόνα : Μετωπιαία ακτινογραφία οσφυϊκής μοίρας του Ω.Ω. 77 ετών ο οποίος αιτιάται για χρόνιο συνεχή πόνο στην περιοχή αυτή που οφείλετο σε εκφυλιστική σκολίωση που συσχετίζετο με εκφύλιση των σπονδυλικών διαρθρώσεων και των μεσοσπονδύλιων δίσκων. Υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο πραγματοποιήθηκε διήθηση των σπονδυλικών διαθρώσεων με κορτιζόνη και τοπικό αναισθητικό.

Ο πρώτος  λόγος της υποτροπής είναι απλός και οφείλεται στο γεγονός ότι τα στεροειδή έχουν μια καλή αντιφλεγμονώδη δράση,  όμως  καταστρέφουν  ταυτόχρονα  το  χόνδρο των σπονδυλικών διαρθρώσεων, έτσι ώστε όταν εξαντληθεί η δράση τους η κατάσταση είναι χειρότερη από πριν λόγω της περαιτέρω φθοράς των σπονδυλικών διαρθρώσεων.

Η δεύτερη αιτία επιστροφής του πόνου μπορεί να μην είναι άμεσα προφανής, αλλά έχει σχέση με τη γενικότερη μεταβολή της ισορροπίας του σώματος και της σπονδυλικής στήλης κατά το μετωπιαίο και οβελιαίο επίπεδο.

Εικόνα α : Οβελιαία ακτινογραφία σπονδυλικής στήλης με φυσιολογική οσφυϊκή λόρδωση
Εικόνα β : Αναστροφή της φυσιολογικής οσφυϊκής λόρδωσης. Παρατηρείται εκφύλιση των μεσοσπονδυλίων δίσκων και των σπονδυλικών διαρθρώσεων (facets)
Εικόνα γ : Παρατηρείται πλάγια παρεκτόπιση της σπονδυλικής στήλης (σκολίωση) με συνέπεια την ανώμαλη φόρτιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων και των σπονδυλικών διαρθρώσεων που οδηγεί σε εκφύλιση αυτών.

 

Στις καταστάσεις αυτές όπου έχουν μεταβληθεί οι άξονες ισορροπίας της οσφυϊκής αλλά και της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, αν θα γίνει έγχυση  βλαστοκυττάρων τοπικά  στις επώδυνες σπονδυλικές διαρθρώσεις, ο πόνος δεν θα μειωθεί σημαντικά αν δεν μεταβληθούν προς το φυσιολογικότερο  οι παράμετροι  της μετωπιαίας και οβελιαίας ισορροπίας του σώματος, που έχουν άμεση σχέση με τη Κύφωση-Λόρδωση και τη κλίση της Πυέλου σε σχέση προς το οριζόντιο επίπεδο.

Εικόνα : Οπισθία και πλαγία φωτογραφία της Ω.Ω. 65 ετών.  Παρατηρείται προσθία και πλαγία κλίση του σώματος της πασχούσης. Προκειμένου να σταθεί όρθια και να περιορίσει την προσθία κλίση του σώματος, η οποία συσχετίζεται με την μεταβολή της οσφυϊκής λόρδωσης, αναγκάζεται να λυγίσει τα γόνατα και τα ισχία με συνέπεια αυξημένη καταπόνηση του συστήματος που περιλαμβάνει την σπονδυλική στήλη, τα ισχία και τα γόνατα.

Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι η διαδερμική έγχυση Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων, λαμβανομένων ιδιαίτερα από το μυελό των οστών, τα οποία είναι πολυδύναμα και έχουν αντιφλεγμονώδη και αυξητική δράση χάρη στους αυξητικούς και αντιφλεγμονώδεις παράγοντες που περιέχουν, μπορεί να δράσει θετικά σε πάσχουσες σπονδυλικές διαρθρώσεις ατόμων που  έχουν τις Εμβιο-μηχανικές παραμέτρους της Σπονδυλικής Στήλης-Πυέλου εντός των  φυσιολογικών ορίων.

 

Τα  Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα στην Αναγέννηση  του  Αρθρικού Χόνδρου της Σπονδυλικής Διάρθρωσης  (Facet)

 

Όπως συμβαίνει στις άλλες υμενικές αρθρώσεις, οι σπονδυλικές διαρθρώσεις έχουν το κίνδυνο να υποβληθούν σε εκφύλιση, με διάσπαση  του αρθρικού χόνδρου.  Η Οστεοαρθρίτιδα της σπονδυλικής διάρθρωσης έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας από τους παράγοντες πρόκλησης πόνου στην εκφυλισμένη σπονδυλική στήλη και έχει καθιερωθεί ο όρος «Σύνδρομο της Σπονδυλικής Διάρθρωσης» (Facet Syndrome).  Βάσει διαφόρων διαγνωστικών κριτηρίων, η επίπτωση του συνδρόμου αναφέρεται πως κυμαίνεται μεταξύ 5% και 90% στους πάσχοντες από οσφυαλγία.  Η συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου  αυξάνει με την ηλικία και προφανώς καθίσταται ένα κλινικό πρόβλημα.

Τα αυτό-ανανεούμενα κύτταρα τα οποία μπορούν  In Vitro   να διαφοροποιηθούν προς οστούν, χόνδρο , λιπώδη  ιστό, τένοντα, μύ και ινώδη ιστό,  για πρώτη φορά, περιγράφηκαν  το 1968 (2).  Το  1991 καθιερώθηκε ο όρος Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα  (MSCs) και από τότε χρησιμοποιείται ευρέως  (3).

Τα  Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (ΜSCs) έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στη θεραπεία ελλειμμάτων του αρθρικού χόνδρου περιφερικών αρθρώσεων (γόνατα), στην αναγέννηση του Μεσοσπονδυλίου Δίσκου (Μ.Δ.) και στην επιδιόρθωση διαφόρων οστικών ελλειμμάτων , στα οποία περιλαμβάνονται  ουσιώδη  ελλείμματα  στα  μακρά  οστά, επαναποκατάσταση της σκληρής υπερώας  του στόματος καθώς και ελλείμματα  του κρανίου και των ζυγωματικών οστών.

Δεδομένου ότι καμμία  από  τις σύγχρονες μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του συνδρόμου (Facet Syndrome) δεν επιτυγχάνει την αναγέννηση της σπονδυλικής διάρθρωσης, είναι προφανές ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη για αυτή την αναγέννηση μέσω μιας άλλης τεχνικής.

Ενδοαρθρικές  εγχύσεις rh-ΒΜΡ  φαίνεται ότι έχουν τη δυνατότητα να προάγουν την αναγέννηση του αρθρικού χόνδρου, όπως διαπιστώθηκε σε πειραματόζωα, στα οποία είχε προκληθεί οστεοαρθρίτιδα της διάρθρωσης (4).

Τα τελευταία  χρόνια γίνονται εγχύσεις   Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων  (ΜSCs) προκειμένου  να επιτευχθεί  αναγέννηση του αρθρικού  χόνδρου της  σπονδυλικής  διάρθρωσης (1).

 

Μηχανισμός  Αναγέννησης  του  Ιστού

Τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (MSCs)  είναι ετερογενή σωματικά κύτταρα τα οποία μπορεί  να βρεθούν στο μυελό των οστών, στο λιπώδη ιστό, στους σκελετικούς μύες, στους υμένες και σε άλλους συνδετικούς ιστούς.

Τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (MSCs) μπορεί σχετικά εύκολα να αυξηθούν σε καλλιέργειες, διατηρώντας τον πολύ-δυναμικό χαρακτήρα τους,  γεγονός που τα καθιστά υποσχόμενα στοιχεία στην  αναγέννηση ιστών (5).

Αυτά τα κύτταρα (MSCs) μπορεί να διαφοροποιηθούν σε κύτταρα της μεσοδερμικής γραμμής, με επακόλουθο τη δημιουργία ιστών και οργάνων, στα οποία περιλαμβάνονται : χόνδρος, οστούν, λιπώδης ιστός, μεσοσπονδύλιος  δίσκος, σύνδεσμος και μύς  (6 ).

Με τη χρήση ειδικών αυξητικών παραγόντων, ενώ γίνεται καλλιέργεια των Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων    είναι πιθανόν να ωθήσουν τα MSCs να διαφοροποιηθούν προς χονδροκύτταρα, μυοκύτταρα,  λιποκύτταρα,  οστεοβλάστες και τενοντιο-κύτταρα (7).

Παρακρινικοί  (paracrine)  μηχανισμοί, μπορεί να έχουν ιδιαίτερη σημασία στην ιστική αναγέννηση με τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (MSCs).

Τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (MSCs) είναι  ικανά να παράγουν τοπικά διάφορες κυτοκίνες, στις οποίες περιλαμβάνονται ο Transforming  Growth  Factor-b ( TGF-b), ο Vascular Endothelial Growth  Factor (VEGF),  ο Fibroblast Growth Factor (FGF)  και  άλλοι  παρακρινείς παράγοντες  (8).

Σαν αποτέλεσμα, τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (MSCs) μπορεί να ενισχύσουν και εμμέσως να ρυθμίσουν την ιστική αναγέννηση.

Μετά τη χορήγηση με ένεση  Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων μέσα στην άρθρωση, διάφορες κυτοκίνες εκκρίνονται  προφανώς  από τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα επιτρέποντας σε αυτές να φθάνουν στα ελλείμματα του αρθρικού χόνδρου με το αρθρικό υγρό, χωρίς να υπάρχει ανάγκη να τοποθετηθούν απευθείας τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα στα ελλείμματα .

Πειραματικές μελέτες σε ζώα, απεκάλυψαν ένα πιθανό μηχανισμό με τον οποίο τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα μπορεί να προκαλέσουν αναγέννηση του αρθρικού χόνδρου.  Σε ένα ζωϊκό μοντέλο για οστεοαρθρίτιδα, ο Van Ley et al (9)  έδειξαν ότι τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (MSCs) μπορούν να αδρανοποιήσουν τα μακροφάγα κύτταρα, τα οποία ενεργοποιούντο με τα προϊόντα αποδόμησης του αρθρικού χόνδρου, εμποδίζοντας έτσι τον περαιτέρω καταβολισμό του αρθρικού χόνδρου.

Αυτή η μελέτη έδειξε ότι τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα είναι ικανά να απενεργοποιήσουν τα μακροφάγα κύτταρα και να ενισχύσουν επίσης την ικανότητα των μακροφάγων να εκκρίνουν αναβολικές  κυτοκίνες.

Αυτός ο τρίτος μηχανισμός αναγέννησης του χόνδρου φαίνεται ότι είναι μεγάλης σημασίας, όσον αφορά την δυνατότητα χρήσης Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων (MSCs) για τη θεραπεία των εκφυλισμένων σπονδυλικών διαρθρώσεων (Facet joints) (8 ).

 

Πηγές  Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων ( M S Cs )

 

Τίθενται ερωτήματα  όσον αφορά την ιδεώδη πηγή λήψεως των Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων τα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθούν για την επιδιόρθωση-αναγέννηση του χόνδρου της διαρθρικής άρθρωσης (Facet joint) .

Τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα (MSCs) μπορεί να απομονωθούν στους ενήλικες από πολλές ανατομικές δομές, όπως είναι ο μυελός των οστών, ο υποδόριος λιπώδης ιστός, οι σκελετικοί μύες  καθώς και  μέσω απλών επεμβάσεων, όπως είναι η αναρρόφηση μυελού των οστών, λιπώδους ιστού και μυϊκές βιοψίες (20).

Εχει  αποδειχθεί πως όσο μικρότερες είναι οι διαφορές μεταξύ του ιστού προέλευσης  και του ιστού όπου τοποθετούνται τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα τόσο πιο αποτελεσματική είναι η διαφοροποίηση των Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων  προς τον ιστό που σκοπεύουν (10,11).

Τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα από τον μυελό των οστών είναι τα πρώτα τα οποία μελετήθηκαν, δεδομένου ότι αυτά είναι και τα πρώτα που ανακαλύφθηκαν.

 

Εικόνα α, β, γ :Μαγνητική οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης της Ω.Ω. 55 ετών κατά το οβελιαίο, μετωπιαίο και εγκάρσιο επίπεδο. Παρατηρείται εκφύλιση του μεσοσπονδυλίου δίσκου Ο5 – Ι1 και της σπονδυλικής διάρθρωσης (facet). Είναι εμφανής η φθορά του χόνδρου και του θυλάκου της διάρθρωσης. Στην πάσχουσα έγινε καταρχήν υπό ακτινοσκοπικό έλγχο διήθηση των εκφυλισμένων σπονδυλικών διαρθρώσεων με  τοπικό αναισθητικό (naropene). Μετά την έγχυση διαπιστώθηκε σημαντική βελτίωση του πόνου γιαυτό και θεωρήθηκε ότι πηγή του χρονίου πόνου ήταν οι σπονδυλικές διαρθρώσεις. Κατόπιν τούτου αποφασίστηκε να γίνει έγχυση μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων στις σπονδυλικές διαθρώσεις.

Εικόνα : Ασθενής σε πρηνή θέση. Το βέλος δείχνει την περιοχή της οπισθίας άνω λαγονίου ακρολοφίας.

 

Εικόνες α, β, γ, δ, ε, ζ, η , θ, ι :  Δια βελόνης Jamshidi  έγινε λήψη δια αναρρόφησης  80 ml μυελού των οστών (BMA) από την οπισθία άνω λαγόνιο ακρολοφία.
Ακολούθησε φυγοκέντρηση και διαχωρισμός του συμπυκνώματος 20 ml (BMAC) το οποίο περιείχε μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα (MSCs).
Κατόπιν υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο έγινε έγχυση 1 – 1,5 ml  των μεσεγχυματικών βλαστοκυττάρων στην διάρθρωση.

ΒΜΑ : Bone Marrow Aspirate, Μυελός των οστών
BMAC : Bone Marrow Aspirate Concentrate, Συμπύκωμα μυελού των οστών
MSCs: Mesenchymal Stem Cells, Μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα

 

Ωστόσο, Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα λαμβάνονται και από άλλες πηγές, όπως είναι από τον υποδόριο λιπώδη ιστό (Α-ΜSCs) και φαίνεται ότι αυτό έχει αρκετά πλεονεκτήματα (13).  Η λήψη Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων από τον λιπώδη ιστό φαίνεται ότι είναι  ευκολότερη  και με μικρότερη νοσηρότητα.

Μεγάλες ποσότητες Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων μπορεί εύκολα να ληφθούν από τον λιπώδη ιστό του υποδορίου,  κάνοντας μια μικρή τομή και λιπαναρρόφηση ή λήψη μικρού τεμαχίου λιπώδους ιστού (12).

Η συγκέντρωση των Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων από τον λιπώδη ιστό έχει αναφερθεί ότι μπορεί να είναι  έως  και  500  φορές μεγαλύτερη σε σχέση  με εκείνη από τον μυελό των οστών και επίσης ότι αυτή η διαφορά είναι ακόμη μεγαλύτερη στους ηλικιωμένους (14).

Υπολογίζοντας  το μικρό σχετικά μέγεθος της σπονδυλικής διάρθρωσης, φαίνεται  πολύ λογικό ότι τα απομονωμένα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα από την αναρρόφηση  λιπώδους ιστού (A-MSCs)  είναι σε αρκετή  ποσότητα για να καλύψουν τις ανάγκες μερικών σπονδυλικών διαρθρώσεων, χωρίς να χρειάζεται να γίνει τοπική καλλιέργεια για αύξηση του αριθμού των Μεσεγχυματικών   Βλαστοκυτάρων.

Μερικές In Vitro  μελέτες έδειξαν ότι τα Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα από λιπώδη ιστό, παρουσιάζουν μειωμένη  χονδρογενή  διαφοροποίηση,  συγκρινόμενα προς Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα από τον μυελό των οστών (15).

Αλλοι όμως ερευνητές πιστεύουν ότι δεν υπάρχει διαφορά ως προς τη χονδρογενή ικανότητα μεταξύ Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων από τον μυελό των οστών και Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων από το λίπος.  Επιπρόσθετα, οι ίδιοι ερευνητές πιστεύουν ότι , η αρχικά μειωμένη χονδρογενής  ικανότητα των Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων από λιπώδη ιστό, μπορεί να φθάσει στην ικανότητα εκείνων  που προέρχονται από το μυελό  των οστών, αν συνδυασθούν με αυξητικούς  παράγοντες (13).

Φαίνεται πάντως εκ των ερευνών ότι  Μεσεγχυματικά  Βλαστοκύτταρα τα οποία προέρχονται από το μυελό των οστών και το λιπώδη,  μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν στη θεραπεία των σπονδυλικών διαρθρώσεων.

 

Αγωγή  μετά  την  έγχυση

Εκτός  από τους τύπους των κυττάρων, τις πηγές λήψης  τους, τις τεχνικές λήψης  των Μεσεγχυματικών  Βλαστοκυττάρων και τοποθέτησής τους  στα αρθρικά χόνδρινα ελλείμματα των σπονδυλικών διαρθρώσεων,  έχει ιδιαίτερη  σημασία η μετεγχειρητική αγωγή.

Η ανάπτυξη και η διατήρηση του αρθρικού χόνδρου έχει αναφερθεί  ότι εξαρτάται από τα μηχανικά ερεθίσματα (17).  Η πρώϊμη κινητοποίηση  έχει αποδειχθεί ότι είναι ουσιαστική για την επιτυχή  αναγέννηση του αρθρικού χόνδρου (18).  Τα περισσότερα  πρωτόκολλα  που αφορούν την κινητοποίηση συνιστούν συνεχή  παθητική  κίνηση ή ασκήσεις κίνησης, που αρχίζουν  από  τη πρώτη ημέρα της επέμβασης (19).

Πειραματικές μελέτες που έγιναν σε ζώα και έδειξαν αναγέννηση του μεσοσπονδυλίου δίσκου, δεν ανέφεραν ότι  χρειάζεται να γίνει  μετεγχειρητικά οιαδήποτε  ακινητοποίηση.

Γενικά, γίνεται αποδεκτό ότι τα προγράμματα μετεγχειρητικής κινητοποίησης θα πρέπει να εξατομικεύονται,  βάσει της φύσης της βλάβης, τον χαρακτήρα του ασθενούς  και τη χειρουργική  επέμβαση (19).

Όταν πρόκειται να  εφαρμοσθεί   έγχυση   Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων  στις σπονδυλικές διαρθρώσεις  πρέπει  να  καταρτίζεται  ιδιαίτερο πρόγραμμα  κινητοποίησης.

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

 

Υπάρχει  η  δυνατότητα  χρήσης των Μεσεγχυματικών Βλαστοκυττάρων  (MSCs)  για τη θεραπεία  των ελλειμμάτων του αρθρικού χόνδρου, καθώς επίσης  και  ισχυρές ενδείξεις ότι τα MSCs  διαδραματίζουν  σημαντικό ρόλο στη θεραπεία του Συνδρόμου των Σπονδυλικών Διαρθρώσεων  (Facet  Syndrome).

Περαιτέρω πειραματικές και κλινικές έρευνες απαιτούνται για να διερευνηθούν πλήρως οι πτυχές αυτού του πολλά υποσχόμενου θέματος.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Revel ME, Listrat VM, Chevalier XJ,et al.Facet joint block for low back pain: identifying predictors of a good response. Arch Phys MedRehabil. 1992;73:824–828.
2. Friedenstein AJ,Petrakova KV,Kurolesova AI,Frolova GP. Heterotopic ofbonemarrow. Analysis of precurs or cells for osteogenic and hematopoietic tissues. Transplantation. 1968;6:230–247.
3. Caplan AI. Mesenchymal stem cells. J Orthop Res. 1991;9: 641–650.
4. Yeh TT,WuSS,LeeCH,etal. The short-term therapeutic effect of recombinant human bone morphogenetic protein-2 on collagen as e-induced lumbar facet joint osteoarthritis in rats. Osteoarthritis Cartilage. 2007;15(12):1357–1366.
5. Mobasheri A,KalamegamG,MusumeciG,BattME.Chondrocyte and mesenchymal stem cell-based therapies for cartilage repair in osteoarthritis and related orthopaedic conditions. Maturitas. 2014;78(3):188–198.
6. Helder MN,KnippenbergM,Klein-NulendJ,et al.Stem cells from adipose tissue allow challenging new concepts for regenerative medicine. Tissue Eng. 2007;13:1799–1808.
7. . Pittenger MF,MackayAM,BeckSC,et al. Multilineage potential of adult human mesenchymal stem cells. Science. 1999;284:143–147.
8. Spitkovsky D,HeschelerJ. Adult mesenchymal stromal stem cells for therapeutic applications. Minim Invasive Ther Allied Technol. 2008;17:79–90.
9. van LentPL,vandenBergWB.Mesenchymal stem cell therapy in osteoarthritis :advanced tissue repair or intervention with smouldering synovial activation? Arthritis Res Ther. 2013;15:112.
10. Vidal MA,RobinsonSO,LopezMJ,et al. Comparison of chondrogenic potential in equine mesenchymal stromal cells derived from adipose tissue and bone marrow. Vet Surg. 2008;37:713–724.
11. Yoshimura H,MunetaT,NimuraA,e tal. Comparison of rat mesenchymal stem cells derived from bonem arrow, synovium, periosteum, adipose tissue ,and muscle. Cell Tissue Res. 2007;327:449–462.
12. Strioga M,ViswanathanS,DarinskasA,etal.Sameornotthe same? Comparison of adipose tissue-derived versus bone marrow-derived mesenchymal stem and stromal cells. Stem Cells Dev. 2012;21(14):2724–2752.
13. Zuk PA,ZhuM,MizunoH,etal.Multilineage cells from human adipose tissue: implications for cell-based therapies. Tissue Eng. 2001;7:211–228.
14. Hass R,KasperC,BoehmS,JacobsR. Different populations and sources of human mesenchymal stem cells(MSC):a comparison of adult and neonatal tissue-derived MSC. Cell Commun Signal. 2011;9:12.
15. Huang JI,KazmiN,DurbhakulaMM,et al. Chondrogenic potential of progenitor cells derived from human bone marrow and adipose tissue: a patient-matched comparison. J OrthopRes. 2005;23:1383–1389.
16. KernS,EichlerH,StoeveJ,etal.Comparative analysis of mesenchymal stem cells from bone marrow, umbilical cord blood, or adipose tissue. Stem Cells. 2006;24: 1294–1301.
17. Blackburn TA,CraigE.Kneeanatomy:abriefreview. PhysTher. 1980;60:1556–1560.
18. Bennell KL,HinmanRS. A review of the clinical evidence for exercise in osteoarthritis of the hip and knee. J Sci Med Sport. 2011;14:4–9.
19. Musumeci G,CastrogiovanniP,LeonardiR,e tal. New perspectives for articular cartilage repair treatment through tissue engineering: a contemporary review. World J Orthop. 2014;5(2):80–88.
20. Alhadlaq A, MaoJJ.Mesenchymal stem cells: isolation and therapeutics. Stem Cells Dev. 2004;13:436–448.

Leave a reply →